Kombucha, czyli fermentowana herbata, zyskuje coraz większe uznanie miłośników zdrowego stylu życia, którzy doceniają ją nie tylko za wyjątkowy smak i orzeźwienie, ale przede wszystkim potencjalne właściwości prozdrowotne – antyoksydacyjne, antybakteryjne, przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe oraz wspomagające układ pokarmowy[1]. Nic dziwnego, ponieważ w tym niepozornym napoju znajdziemy m.in. witaminy i minerały, aminokwasy, białka, enzymy oraz wiele innych związków cennych dla naszego organizmu. Kombucha może mieć również pozytywny wpływ na zdrowie naszego „drugiego mózgu”, czyli jelit.
Fermentacja pełna zdrowia
Kombucha jest fermentowanym napojem herbacianym, do produkcji którego wykorzystuje się symbiotyczne kultury bakterii i drożdży, tzw. SCOBY (Symbiotic Cultures of Bacteria and Yeasts), cukier oraz herbatę (zieloną, czerwoną, czarną, żółtą, białą). W wyniku fermentacji, która trwa zazwyczaj 7-14 dni, wydzielają się nowe związki bioaktywne – to właśnie wówczas kombucha nabiera swoich prozdrowotnych właściwości!
Nutraceutyk w (naszej) lodówce
Czy wiecie, że kombucha uważana jest za nutraceutyk? Oznacza to, że łączy w sobie wartości odżywcze
z działaniem farmaceutycznym. W gotowej kombuchy znajdziemy m.in. herbaciane polifenole (katechiny, teaflawiny, flawonole), witaminy z grupy B (B1, B2, B3, B6, B12), witaminę C i E, aminokwasy, białka, puryny, minerały[2], a także kwas foliowy, kwasy, glukuronowy (posiadający właściwości detoksyfikacyjne) i glukonowy, kwas octowy, kwas mlekowy (obniżający pH krwi), kwas usninowy, niewielkie ilości alkoholu, heparynę, enzymy, dwutlenek węgla[3]. Jakie właściwości prozdrowotne możemy przypisać kombuchy?
- Stymuluje układ odpornościowy
- Oczyszcza krew i odtruwa organizm z substancji toksycznych
- Wspomaga działanie gruczołów dokrewnych
- Przyspiesza metabolizm, pomagając w usuwaniu z organizmu odłożonego tłuszczu
- Ma właściwości rewitalizujące – pomaga pozbyć się zmęczenia, bólów głowy, stresu
- Powstrzymuje rozwój szkodliwych bakterii w przewodzie pokarmowym
- Wpływa korzystnie na odbudowę przyjaznej mikroflory jelit[4]
- Wspomaga obniżenie cholesterolu we krwi[5].
Jelita – nasz „drugi mózg”
Od kilku lat naukowcy zwracają uwagę na to, że stan naszych jelit i ich prawidłowa mikrobiota mają ogromne znaczenie dla utrzymania homeostazy, czyli równowagi środowiska wewnętrznego organizmu. Najprościej mówiąc, to utrzymanie optymalnych dla naszego zdrowia warunków (m.in. prawidłowego ciśnienia tętniczego krwi, temperatury ciała, objętości płynów ustrojowych itd.), pomimo zmieniających się warunków zewnętrznych.
Mikrobiota to ogół mikroorganizmów (m.in. bakterie, grzyby, pierwotniaki), zasiedlających nasz organizm – w tym jelita. Do prawidłowego funkcjonowania mikrobioty niezbędne jest prawidłowe odżywianie się[6].
Mikroorganizmy, które zasiedlają jelita, biorą udział w trawieniu – ale nie tylko! Wytwarzają również niezbędne dla nas substancje – np. witaminy z grupy B i witaminę K[7]. Dziś wiadomo już, że wpływają także na prawidłową odporność, metabolizm oraz syntezę wielu związków chemicznych, np. serotoniny, odpowiadającej za nasz stan emocjonalny. Aby jelita funkcjonowały prawidłowo, niezbędne jest utrzymanie odpowiedniej mikrobioty i zachowanie balansu pomiędzy bakteriami „złymi”, które mogą mieć właściwości chorobotwórcze, a „dobrymi”, wpływającymi prozdrowotnie na nasz organizm[8]. Jak to zrobić?
„Jesteś tym, co jesz” – choć to popularne powiedzenie już pewnie wszystkim się „przejadło”, to nadal powinniśmy je mieć w głowie, ponieważ w zachowaniu prawidłowej mikrobioty jelitowej ogromną rolę odgrywają pokarmy, których dostarczamy organizmowi. Jeśli będziemy spożywać zdrowe, nieprzetworzone i wartościowe produkty, to nasze „dobre” bakterie będą mogły się odżywiać, namnażać, a w efekcie – bronić nas przed „złymi” bakteriami oraz wirusami.
W naszej diecie nie powinno zabraknąć warzyw, owoców, kasz i przede wszystkim produktów fermentowanych, będących źródłem probiotyków, które wspierają rozwój „dobrych” bakterii. Do takich produktów należą np. kefiry, niektóre jogurty, twarogi, kiszone warzywa i oczywiście kombucha!
Jak wybrać dobrą kombuchę?
Kupując kombuchę, warto sięgnąć po tę ekologiczną. Dlaczego? Przy produkcji ekologicznej żywności nie stosuje się syntetycznych (chemicznych) środków ochrony roślin ani sztucznych nawozów, a to oznacza, że w eko kombuchy nie znajdziemy substancji szkodliwych dla naszego zdrowia. Na etykiecie butelki szukajmy certyfikatu Euroliścia, czyli listka stworzonego z dwunastu białych gwiazdek, zamieszczonego na zielonym tle. Symbol ten oznacza, że przy produkcji żywności użyto składników pochodzących z kontrolowanych upraw, podlegających ścisłym normom Unii Europejskiej.
Wznośmy toasty za zdrowie – ekologiczną kombuchą!
Źródła:
[1] Kombucha – fermented tea rich in nutrients and its impact on health – review: : https://www.researchgate.net/publication/373100894_Kombucha_-_fermented_tea_rich_in_nutrients_and_its_impact_on_health_-_review
[2] Kombucha – fermented tea rich in nutrients and its impact on health – review: https://www.researchgate.net/publication/373100894_Kombucha_-_fermented_tea_rich_in_nutrients_and_its_impact_on_health_-_review
[3] Przetwórstwo produktów roślinnych, zwierzęcych metodami ekologicznymi: Ekologiczne metody przetwórstwa owoców i warzyw z uwzględnieniem właściwości prozdrowotnych otrzymywanych produktów, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie: https://www.up.lublin.pl/files/foodscience/2014_newsy/11/2014.11.19_kombucha.pdf
[4] Przetwórstwo produktów roślinnych, zwierzęcych metodami ekologicznymi: Ekologiczne metody przetwórstwa owoców i warzyw z uwzględnieniem właściwości prozdrowotnych otrzymywanych produktów, Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie: https://www.up.lublin.pl/files/foodscience/2014_newsy/11/2014.11.19_kombucha.pdf
[5] Kombucha – fermented tea rich in nutrients and its impact on health – review: https://www.researchgate.net/publication/373100894_Kombucha_-_fermented_tea_rich_in_nutrients_and_its_impact_on_health_-_review
[6] Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/pokarm-przyjazny-dla-jelit-pod-wzgledem-rownowagi-mikrobiologicznej/
[7] Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej: https://ncez.pzh.gov.pl/abc-zywienia/pokarm-przyjazny-dla-jelit-pod-wzgledem-rownowagi-mikrobiologicznej/
[8] Znaczenie mikrobioty jelitowej w kształtowaniu zdrowia człowieka — implikacje w praktyce lekarza rodzinnego
